اوردر بوک چیست ؟ همه چیز درباره انواع سفارشات در اوردر بوک

در این مقاله، با اوردربوک (Order book) آشنا شده و به بررسی انواع اوردرها در اوردربوک پرداخته شده است. اوردربوک یک ابزار کلیدی در مدیریت سفارشات و عملیات تجاری است که به کسبوکارها کمک میکند تا روندهای مختلف سفارش را بهطور مؤثر پیگیری کنند.
در این متن، انواع اوردرهای مختلف مانند اوردرهای خرید، فروش، اوردرهای لیمیت و مارکت، بررسی میشوند و هر یک از این انواع بهطور دقیق توضیح داده میشود. این مقاله نهتنها برای متخصصان حوزه مالی و تجاری مناسب است بلکه برای کسانی که به دنبال فهم بهتر فرایندهای مرتبط با بازارهای مالی و تجارت هستند، مفید واقع خواهد شد.
با مطالعه این مقاله، درک بهتری از اوردبوک ، انواع اوردرها و کاربردهای آنها خواهید داشت که میتواند به بهینهسازی استراتژیهای تجاری و مالی کمک کند.
اوردربوک چیست؟
در بازارهای مالی، “اوردر بوک” (Order Book) به جدولی گفته میشود که تمامی اوردرهای خرید و فروش در یک ابزار و یا دارایی مالی خاص (مانند سهام، ارز دیجیتال، یا قراردادهای آتی) را نمایش میدهد. این اوردرها شامل جزئیات مانند قیمت و حجم سفارشها هستند. انواع مختلف اوردرها در اوردر بوک شامل موارد زیر میشوند:
سفارشهای مارکت یا Market Orders
این نوع سفارشها در اوردر بوک بلافاصله با بهترین قیمت موجود در بازار اجرا میشوند. هدف از مارکت اوردر ، خرید یا فروش سریع دارایی است، نه بهترین قیمت ممکن.
مارکت اوردرها (Market Orders) یکی از سادهترین و رایجترین انواع سفارشها در بازارهای مالی هستند. این نوع سفارش در اوردر بوک(Order book) به معاملهگران اجازه میدهد تا داراییهای مالی خود را به سرعت و با قیمت جاری بازار خرید و فروش کنند. در زیر به توضیحات بیشتری در مورد سفارشهای بازار میپردازیم:
ویژگیهای مارکت اوردر
- اجرای فوری:
- مارکت اوردرها در اوردر بوک بلافاصله پس از ثبت در بازار اجرا میشوند. هدف از این نوع سفارشها، اجرای سریع است و نه دستیابی به بهترین قیمت ممکن.
- قیمت جاری بازار:
- در مارکت اوردر، قیمت اجرای سفارش(Execute) همان قیمت جاری بازار است. این قیمت ممکن است در هنگام ثبت سفارش در اوردر بوک به طور دقیق مشخص نباشد و بستگی به نقدشوندگی و نوسانات بازار دارد.
- کاربرد ساده:
- مارکت اوردرها در اوردر بوک برای معاملهگرانی که به دنبال اجرای سریع و بدون دغدغه هستند، بسیار مناسب هستند. این نوع سفارشها به دلیل سادگی و سرعت، محبوبیت زیادی دارند.
مثال:
فرض کنید شما میخواهید 100 سهم از شرکت XYZ را بخرید. اگر یک سفارش بازار ثبت کنید، سیستم معاملاتی به سرعت بهترین قیمتهای فروش موجود در بازار را جستجو کرده و 100 سهم شما را با آن قیمتها خریداری میکند. اگر قیمت فعلی فروش 50 دلار باشد، ممکن است برخی از سهمها را به 50 دلار و برخی دیگر را به قیمت کمی بالاتر یا پایینتر بخرید، بسته به حجم سفارشهای فروش موجود در آن لحظه.
مزایا و معایب مارکت اوردر
مزایا:
- سرعت و سهولت: مارکت اوردر(Market Order) در اوردر بوک سریعترین راه برای ورود یا خروج از یک معامله هستند.
- اجرای تضمینی: این سفارشها در اوردر بوک تقریبا همیشه اجرا میشوند، مگر اینکه بازار بسته باشد یا دارایی خاصی بسیار نقدشونده نباشد.
معایب:
- نوسانات قیمت: به دلیل عدم قطعیت در قیمت دقیق اجرا، ممکن است مارکت اوردر در شرایط نوسانات شدید بازار به قیمتی نامطلوب اجرا شود.
- هزینههای بالقوه بیشتر: در بازارهای با نقدشوندگی پایین، ممکن است قیمتهای اجرای سفارش به دلیل تفاوت زیاد بین قیمت خرید و فروش (اسپرد) بالا باشد.
سفارشهای لیمیت ، محدود و یا Limit Orders
سفارشهای لیمیت یا “limit orders” ابزاری است که در بازارهای مالی استفاده میشود. با استفاده از لیمیت اوردرها در اوردر بوک(Order Book) ، شما به تعیین یک قیمت مشخص برای خرید یا فروش یک دارایی اقدام میکنید. در این نوع سفارش، شما یک قیمت حداکثر برای خرید (برای خریداران) یا یک قیمت حداقل برای فروش (برای فروشندگان) مشخص میکنید.
به عنوان مثال، فرض کنید قیمت فعلی یک سهام ۱۰۰ دلار است و شما میخواهید آن را با قیمت ۱۰۵ دلار بخرید. شما میتوانید یک لیمیت اوردر برای خرید این سهام با قیمت ۱۰۵ دلار قرار دهید. وقتی قیمت سهام به یا پایینتر از ۱۰۵ دلار میرود، این سفارش اجرا میشود و شما سهام را با قیمت لیمیت شده خود میخرید.با این روش، شما قیمتی که میپردازید را کنترل میکنید و احتمال اجرای سفارش به قیمتی ناخواسته بالاتر از آن کاهش مییابد. اما تضمینی برای اجرای سفارش نیست، زیرا اگر قیمت دارایی به قیمت لیمیت شده شما نرسد، اوردر اجرا نمیشود.
استاپ اوردرها ، سفارشات توقف یا Stop Orders
دستورات “Stop Orders” یا همان سفارشهای توقف، نوع دیگری از اوردرهای مورد استفاده در بازارهای مالی هستند. این سفارشات در اوردر بوک به منظور کنترل ریسک و مدیریت پوزیشن در بازار استفاده میشوند.
هنگامی که یک استاپ اوردر اجرا میشود، این به این معنی است که وقتی قیمت دارایی به یک سطح مشخص (که توسط شما تعیین شده است) میرسد، یک سفارش بازار در اوردر بوک به صورت فوری اجرا میشود. این سطح قیمتی که به آن میرسد به عنوان “قیمت توقف” یا “قیمت وقفه” شناخته میشود.
سفارشهای توقف در اوردر بوک ممکن است به عنوان سفارشهای “Stop-Loss” یا “Stop-Buy or Sell” استفاده شوند:
- سفارش توقف ضرریا Stop-Loss Order: وقتی که شما یک سهامی دارید و نمیخواهید از دست دادن بیشتری بپذیرید، میتوانید یک سفارش توقف ضرر قرار دهید. در این حالت، اگر قیمت دارایی به سطح توقفی که شما تعیین کردهاید برسد، یک سفارش فروش به صورت فوری اجرا میشود تا از دست دادن بیشتری جلوگیری شود.
مقاله پیشنهادی: حد ضرر stop-loss در معاملات فارکس
- سفارش توقف خرید یا Stop-Buy or Sell Order : وقتی که قیمت یک دارایی به یک سطح معین میرسد و شما میخواهید از افزایش و یا کاهش قیمت در جهت حرکت چارت بهرهمند شوید، میتوانید یک سفارش توقف خرید و یا فروش قرار دهید. در این حالت، وقتی که قیمت به سطح توقفی که شما تعیین کردهاید برسد، یک سفارش خرید و یا فروش به صورت فوری اجرا میشود تا از افزایش و یا کاهش قیمت بهرهمند شوید.
به طور خلاصه، سفارشات توقف در اوردر بوک به شما امکان میدهند تا به طور اتوماتیک در بازار عمل کنید و از دست دادن زیان یا از دست دادن فرصتهای سودآور جلوگیری کنید.
سفارشهای توقف-محدود یا Stop-Limit Orders
ترکیبی از سفارشهای توقف و محدود هستند. این سفارشها زمانی فعال میشوند که قیمت به سطح توقف برسد و سپس به یک سفارش محدود تبدیل میشوند.
سفارشهای “Stop-Limit” یا “سفارشهای توقف-محدود” نوعی از سفارشات در بازارهای مالی هستند که ترکیبی از دو نوع سفارش، یعنی سفارشهای توقف و سفارشهای محدود اوردر بوک هستند. این نوع سفارشها به شما امکان میدهند تا در صورت رسیدن قیمت دارایی به سطح مشخصی، یک سفارش بازار با یک قیمت محدود اجرا شود.
برای توضیح بیشتر، اینجا یک مثال است:
فرض کنید که قیمت فعلی یک سهام ۱۰۰ دلار است و شما میخواهید آن را با قیمت ۱۰۵ دلار بخرید، اما نمیخواهید بیشتر از ۱۱۰ دلار بپردازید. در این صورت، شما میتوانید یک سفارش توقف-محدود قرار دهید.
- قیمت توقف (Stop Price): این قیمت مشخص میکند که وقتی قیمت دارایی به این سطح میرسد، سفارش شما فعال میشود. در مثال ما، قیمت توقف ممکن است ۱۰۵ دلار باشد.
- قیمت محدود (Limit Price): این قیمت مشخص میکند که وقتی سفارش شما فعال شده است، سفارش بازار با این قیمت محدود اجرا خواهد شد. در مثال ما، این میتواند ۱۱۰ دلار باشد.
بنابراین، اگر قیمت سهام به ۱۰۵ دلار برسد (قیمت توقف)، یک سفارش خرید (بازار) با قیمت محدود ۱۱۰ دلار اجرا میشود. اما اگر قیمت به قیمت توقف برسد و بلافاصله به ۱۱۰ دلار نرسد، سفارش اجرا نخواهد شد.
با استفاده از سفارشهای توقف-محدود، شما میتوانید به دقت کنترل کنید که وقتی قیمت به سطح معینی میرسد، سفارش شما با چه قیمتی اجرا شود. این امکان را به شما میدهد که در بازارهای پرتغییر به بهترین شکل ممکن موقعیت خرید یا فروش را ایجاد کنید.
سفارشهای توقف متحرک یا Trailing Stop Orders
این سفارشها همراه با قیمت بازار حرکت میکنند و یک فاصله مشخص (به صورت درصد یا مقدار ثابت) را دنبال میکنند. هدف آنها محافظت از سودها با محدود کردن ضررهای احتمالی است.
سفارشات “Trailing Stop” یا “سفارشات توقف چرخان” یک نوع خاص از سفارشات در بازارهای مالی هستند که به شما اجازه میدهند تا به صورت اتوماتیک سودهای خود را بسته کنید یا زیان را مدیریت کنید، هنگامی که قیمت دارایی در جهت معکوس حرکت میکند.
در این نوع سفارش، شما یک سطح توقف (Stop level) مشخص میکنید که وقتی قیمت دارایی به آن میرسد، یک سفارش توقف فعال میشود. اما با تفاوت اساسی این است که سطح توقف به طور پویا پیگیری میشود و با تغییرات قیمت به طور خودکار به روز میشود.
برای فهم بهتر، اینجا یک مثال است:
- فرض کنید قیمت فعلی یک سهم ۱۰۰ دلار است و شما یک سفارش توقف چرخان برای فروش قرار دادهاید با فاصله تعیین شده 5 دلار.
- وقتی که قیمت سهم به ۱۰۵ دلار میرسد (که مشخص کننده سطح توقف شماست)، سفارش فروش اجرا میشود.
- اما اگر قیمت سهم از ۱۰۵ دلار به سمت پایین حرکت کند، سطح توقف شما به طور پویا پیگیری میشود. به عبارت دیگر، اگر قیمت به ۱۰۵ دلار برسد و سپس به ۱۰۳ دلار برسد، سطح توقف شما به طور خودکار به ۱۰۰ دلار تنظیم میشود.
با این روش، شما میتوانید از زیانهای بیشتری جلوگیری کنید و از سودهای خود بهرهمند شوید، بدون اینکه نیاز به پیگیری مستمر قیمت دارایی داشته باشید. سفارشات توقف چرخان به شما اجازه میدهند تا بازار را به طور اتوماتیک مدیریت کنید و به بهترین شکل ممکن از شرایط بازار بهرهبرداری کنید.
سفارشهای کوه یخی ، آیس برگ و یا Iceberg Orders
این نوع سفارشها اوردر بوک تنها بخشی از حجم کل سفارش را نشان میدهند. بخش عمدهای از سفارش مخفی میماند تا از تاثیر زیاد بر قیمت بازار جلوگیری کند.
سفارشات “Iceberg”، یا همان “سفارشات کوه یخ”، نوع خاصی از سفارشات در بازارهای مالی هستند که برای مخفی کردن حجم بزرگ سفارشهای خرید یا فروش استفاده میشوند. این نوع سفارشات به صورت تدریجی و به طور خودکار در زمان مناسب اجرا میشوند تا از تأثیر گذاری زیاد بر روی قیمت دارایی جلوگیری کنند.
وقتی یک سفارش آیس برگ در اوردر بوک ایجاد میشود، حجم کلی سفارش به چند سفارش کوچکتر تقسیم میشود که به صورت متوالی و با فواصل زمانی کوتاه وارد بازار میشوند. هر سفارش کوچکتر که به بازار وارد میشود، تنها یک قسمت از حجم کلی سفارش یخبندان را نمایندگی میکند و سایر قسمتها مخفی میمانند.
این نوع سفارشات برای کارگزاران و سرمایهگذاران با حجم بزرگی که میخواهند در بازار عمل کنند بسیار مفید است. با استفاده از سفارشات کوه یخ ، آنها میتوانند از تأثیر گذاری زیاد بر روی قیمت دارایی کاسته و به طور مخفیانه به مرور زمان سفارشات خود را اجرا کنند.
به عنوان مثال، فرض کنید یک سرمایهگذار میخواهد یک حجم بزرگ سهام را بفروشد. به جای اینکه یک سفارش بزرگ فروش در بازار قرار دهد که ممکن است باعث افزایش فشار فروشی و کاهش قیمت سهام شود، او میتواند یک سفارش کوه یخ ایجاد کند. این سفارش به طور تدریجی و به صورت مخفی در زمان مناسب اجرا میشود، بدون اینکه تأثیر گذاری قابل توجهی بر روی قیمت دارایی داشته باشد.
مطالعه بیشتر: بررسی جامع سفارشات پنهان در اوردربوک
سفارشهای پر یا نابود یا Fill or Kill Orders (FOK)
این سفارشها یا بلافاصله و به طور کامل اجرا میشوند یا به کلی لغو میشوند.
سفارش “Fill or Kill” (FOK) یکی از انواع سفارشهای معاملاتی است که به طور خاص برای اجرای سریع سفارشها اوردر بوک به کار میرود. این نوع سفارش به معنای “پر یا نابود” است، که نشاندهنده یک دستور واضح به بازار برای اجرای کامل سفارش یا لغو آن به طور کامل میباشد. در اینجا جزئیات بیشتری در مورد این نوع سفارش آورده شده است:
ویژگیها و عملکرد سفارش Fill or Kill
- اجرای فوری و کامل:
- وقتی یک سفارش FOK ثبت میشود، باید بلافاصله و به طور کامل با قیمت مشخص شده یا بهتر اجرا شود. اگر حتی یک بخش کوچک از سفارش نمیتواند در همان لحظه اجرا شود، کل سفارش لغو میشود.
- عدم جزئیپذیری:
- برخلاف برخی سفارشها که ممکن است به صورت جزئی اجرا شوند (مثل سفارشهای “Immediate or Cancel” که بخشی از سفارش را که نمیتواند بلافاصله اجرا شود لغو میکنند)، سفارش FOK به هیچ وجه اجازه نمیدهد که بخشی از سفارش اجرا شود و باقیمانده لغو شود. یا کل سفارش اجرا میشود یا هیچ بخشی از آن اجرا نمیشود.
- کاربرد:
- این نوع سفارشها در اوردر بوک معمولاً توسط معاملهگرانی که نیاز به اجرای سریع و قطعی دارند، استفاده میشود. مثلاً در شرایطی که معاملهگر میخواهد مطمئن شود که سفارش به سرعت اجرا شده و به قیمت مورد نظر دست پیدا کرده است، یا در شرایطی که نقدشوندگی بازار پایین است و معاملهگر نمیخواهد ریسک کند که فقط بخشی از سفارش اجرا شود.
مثال کاربردی:
فرض کنید یک سرمایهگذار میخواهد 10,000 سهم از یک شرکت را به قیمت 50 دلار برای هر سهم خریداری کند. این سرمایهگذار یک سفارش FOK را به این صورت ثبت میکند:
- “خرید 10,000 سهم شرکت XYZ به قیمت 50 دلار، Fill or Kill.”
در این حالت، سفارش باید بلافاصله و به طور کامل اجرا شود. اگر بازار نتواند همه 10,000 سهم را به قیمت 50 دلار یا کمتر فراهم کند، سفارش به طور کامل لغو خواهد شد.
مزایا و معایب سفارش های پر یا نابود
مزایا:
- قطعیت: معاملهگر مطمئن است که یا تمام سفارش اجرا میشود یا هیچ بخشی از آن اجرا نمیشود.
- سرعت: مناسب برای شرایطی که سرعت اجرای سفارش اهمیت دارد.
معایب:
- ریسک عدم اجرا: در بازارهایی با نقدشوندگی پایین، احتمال بالایی وجود دارد که سفارش به طور کامل لغو شود.
- پیچیدگی بیشتر: نیاز به تصمیمگیری سریع و آگاهی دقیق از شرایط بازار دارد.
سفارشهای فوری یا لغو یا Immediate or Cancel Orders (IOC)
هر مقدار از سفارش که بلافاصله اجرا نشود، لغو میشود.سفارشات “Immediate or Cancel” یا “سفارشات فوری یا لغو” نوعی از سفارشات در بازارهای مالی هستند که درخواست اجرای سریع سفارش را در اوردر بوک دارند. در این نوع سفارش، اگر سفارش توسط بازار فوراً قابل اجرا نباشد، سفارش در اوردر بوک به صورت فوری لغو میشود.
معمولاً، این نوع سفارشات در اوردر بوک برای سرمایهگذارانی که به سرعت وارد یا خارج از موقعیت میشوند و ممکن است فرصتی را از دست بدهند، مفید است. به عنوان مثال، یک سرمایهگذار ممکن است بخواهد یک سفارش خرید یا فروش را با یک قیمت خاص در بازار قرار دهد، اما در صورتی که سفارش فوراً اجرا نشود، نمیخواهد که سفارش فعال بماند و برای مدت طولانی در بازار حفظ شود.
به عنوان مثال، فرض کنید یک سرمایهگذار یک سهام را با قیمت فعلی ۱۰۰ دلار میخواهد خرید. او یک سفارش فوری یا لغو میدهد که به معنای این است که اگر این سهام با قیمت ۱۰۰ دلار در دسترس نباشد و سفارش فوراً قابل اجرا نشود، سفارش باید لغو شود.
به طور خلاصه، سفارشات فوری یا لغو اجازه میدهند تا سریعاً به سفارشات رسیده و در صورت عدم امکان اجرا، بلافاصله لغو شوند، بدون اینکه به مدت طولانی در بازار باقی بمانند و احتمالاً فرصتی را از دست بدهند.
سفارشهای معتبر تا لغو یا Good Till Cancelled Orders (GTC)
این سفارشها تا زمانی که اجرا شوند یا به صورت دستی لغو شوند، معتبر باقی میمانند.
سفارشات “Good Till Cancelled” یا “سفارشات خوب تا لغو شدن”، نوعی از سفارشات در بازارهای مالی هستند که تا زمانی که به صورت دستی لغو نشوند یا اجرا نشوند، فعال میمانند. این نوع سفارشات اغلب برای مواقعی که شما میخواهید یک سفارش خرید یا فروش را برای مدت طولانی، ممکن است چند روز یا حتی چند هفته، در بازار باقی بماند استفاده میشوند.
زمانی که یک سفارش خوب تا لغو شدن ایجاد میشود، شما میتوانید یک تاریخ انقضاء مشخص برای آن تعیین کنید یا به صورت نامحدود فعال بماند. در صورتی که سفارش اجرا نشود یا به طور دستی لغو نشود، این سفارش به صورت خودکار برای مدت زمان مشخص شده یا نامحدود فعال میماند.
به عنوان مثال، فرض کنید شما میخواهید یک سهام را با قیمت فعلی ۱۰۰ دلار بخرید و امیدوارید که قیمت پایینتر بیاید تا شما بتوانید به قیمت بهتری خرید کنید. در این صورت، شما میتوانید یک سفارش خرید خوب تا لغو شدن با قیمت ۱۰۰ دلار قرار دهید و آن را برای مدت زمانی مشخص یا نامحدود فعال بگذارید تا زمانی که قیمت مطلوب برای شما فراهم شود، اجرا شود.
به طور کلی، سفارشات خوب تا لغو شدن به شما اجازه میدهند تا سفارشات خود را به مدت زمانی طولانی فعال نگه دارید و منتظر اجرای آنها باشید، بدون اینکه نیاز به دستیابی مداوم به بازار داشته باشید.
سفارشهای روزانه یا Daily Orders
این سفارشها فقط برای همان روز معاملاتی معتبر هستند و اگر تا پایان روز اجرا نشوند، لغو میشوند.
سفارشات “Day Orders” یا “سفارشات روزانه” نوعی از سفارشات در بازارهای مالی هستند که تنها برای یک روز خاص، یعنی روز جاری تا پایان جلسه بازار، فعال هستند. اگر سفارش در این زمان اجرا نشود، به صورت خودکار لغو میشود.
این نوع سفارشات بیشتر برای مواقعی استفاده میشوند که شما میخواهید یک سفارش خرید یا فروش را در بازار قرار دهید و فقط در جلسه بازار روز جاری میخواهید که اجرا شود. به عبارت دیگر، اگر سفارش تا پایان روز جاری اجرا نشود، به صورت خودکار لغو میشود.
به عنوان مثال، فرض کنید شما میخواهید یک سهام را با قیمت فعلی ۱۰۰ دلار بخرید و میدانید که فقط در طول روز جاری قیمت مناسبی برای خرید آن وجود دارد. در این صورت، شما میتوانید یک سفارش خرید روزانه با قیمت ۱۰۰ دلار قرار دهید و این سفارش تنها برای جلسه بازار روز جاری فعال باشد. اگر سفارش تا پایان روز جاری اجرا نشود، به صورت خودکار لغو خواهد شد.
با استفاده از سفارشات روزانه، شما میتوانید به دقت کنترل کنید که سفارشات شما تنها برای یک روز خاص فعال باشند و در صورت نیاز، بتوانید سریعاً آنها را لغو کنید و موقعیت خود را تغییر دهید.
نتیجه گیری
در این مقاله، انواع مختلف سفارشها در اوردر بوک(Order book) مورد بررسی قرار گرفتند. شناخت این سفارشها برای معاملهگران و سرمایهگذاران از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا انتخاب نوع مناسب سفارش میتواند تأثیر مستقیمی بر استراتژیهای معاملاتی و مدیریت ریسک داشته باشد.
سفارشهای مارکت برای اجرای سریع معاملات، سفارشهای لیمیت برای کنترل قیمت خرید یا فروش، و سفارشهای توقف و توقف-محدود برای مدیریت ریسک و ورود یا خروج خودکار از معاملات، همگی ابزارهایی هستند که بسته به شرایط بازار و استراتژیهای فردی، مورد استفاده قرار میگیرند.
همچنین، سفارشهای پیشرفته مانند توقف متحرک، کوه یخی، FOK، IOC و GTC به معاملهگران این امکان را میدهند که کنترل بهتری بر اجرای معاملات خود داشته باشند.
در نهایت، انتخاب نوع سفارش مناسب نه تنها میتواند هزینههای معاملاتی را بهینه کند، بلکه به بهبود عملکرد مالی و جلوگیری از ضررهای غیرضروری نیز کمک میکند. معاملهگران و سرمایهگذاران باید با درک درست این مفاهیم، تصمیمات بهتری در معاملات خود اتخاذ کنند.