دیتای لول 2 (Level 2 Data)؛ کلید تحلیل حرفهای بازار!

معاملهگری در دنیای بازارهای مالی، حرفهایست که امروزه فراگیر شده است و مشارکتکنندگان در این بازار بیش از پیش، علاقه خودشان را به این حرفه نشان میدهند. اما مثل هر حرفه و پیشهای، معاملهگری نیز اصول و علم مخصوص بخود را میطلبد تا یک فرد بتواند با استفاده از علم، در بین سایر مشارکتکنندگان، ماندگار شده و به کسب سود از بازارهای مالی بپردازد.
دیتای لول 2 (Level 2 Data) یک تحول بزرگ برای معاملهگران جدی در بازارهای مختلف است، به ویژه برای کسانی که در بازار فارکس، کالاهایی مانند طلا، نفت و نقره، سهام یا آپشنها فعالیت میکنند. این دیتای پیشرفته که غالباً تحت عنوان “عمق بازار” (Market Depth) شناخته میشود، دیدگاه دقیقی از سفارشات در صفهای خرید و فروش (Limit Orders) ارائه میدهد. به عبارت دیگر، دیتای لول 2 به شما این امکان را میدهد که ساختار بازار را بهطور جزئیتر و در سطوح عمیقتری مشاهده کنید و از این طریق استراتژیهای خود را بهبود ببخشید.
در اوردر فلو (Order Flow)، تحلیل دقیق این دادهها میتواند به شما کمک کند تا روند بازار را بهتر شبیهسازی کنید و حرکتهای قیمتی را پیشبینی کنید. به جای تکیه صرف بر دادههای قیمتی و حجم معاملات، شما میتوانید با مشاهده وضعیت دقیق سفارشات، نقاط حمایتی و مقاومتی واقعی را شناسایی کنید و از آنها برای تعیین نقاط ورود و خروج استفاده کنید.
این توانایی باعث میشود که معاملهگران با شناخت بهتر از رفتار بازار، قادر باشند تصمیمات دقیقتر و آگاهانهتری بگیرند. بهویژه در بازارهای پرنوسان، جایی که جریان نقدینگی و سفارشات محدود تأثیر زیادی در حرکت قیمتها دارند، دیتای لول 2 بهعنوان ابزاری حیاتی برای تحلیل اوردر فلو و بهبود استراتژیهای معاملاتی عمل میکند.
اهمیت دیتای لول 2
دیتای لول 2 برای معاملهگران اهمیت زیادی دارد چرا که دامنه سفارشات باز یک دارایی را برای تمامی سطوح قیمتی نشان میدهد و نه تنها بهترین قیمتهای خرید و فروش فعلی، بلکه تمامی اطلاعات خرید و فروش انجام گرفته را در چارت قیمتی میتوانید مشاهده کنید.
در ادامه دیتای لول 2 برای معاملهگران بسیار مهم است زیرا نمایی کامل از تمام سفارشات باز یک سهام را نشان میدهد، نه فقط بهترین قیمت خرید و فروش کنونی. با استفاده از دیتای لول 2، شما میتوانید معاملات بالقوهای را شناسایی کنید که قبل از اینکه در نمودارهای تکنیکال ظاهر شوند یا اطلاعات اضافی درباره یک معامله که قصد انجام آن را دارید، به دست آورید.
اما دیتای لول 1 فقط بهترین قیمت خرید و فروش را برای یک دارایی در قیمت فعلی نشان میدهد. در عین حال، دیتای لول 2 تمامی سفارشات قرار داده شده در قیمتهای پایینتر از بهترین قیمت خرید یا بالاتر از بهترین قیمت فروش را نمایش میدهند. اینها سفارشات محدود (Limit Orders) هستند که در صورت کاهش یا افزایش قیمت دارایی، میتوانند اجرا شوند.
دیتای لول 2، که به آن عمق بازار (Market Depth) نیز گفته میشود، بینشهای کلیدی را در اختیار سرمایهگذاران قرار میدهد و به آنها امکان میدهد تا اطلاعاتی در مورد محدوده قیمت و سطوح قیمت پیشنهادات ارائهشده به یک دارایی بدست آورند. این دادهها جزء حیاتی بسیاری از استراتژیهای معاملاتی هستند.
دیتای لول 2 به معاملهگران کمک میکنند تا عمق واقعی بازار را ببینید، قیمتهای خرید و فروش مختلف را مشاهده کنند و از وضعیت واقعی سفارشات در بازار مطلع شوید.
اجزای دیتای لول 2 (Level 2 Data)
دیتای لول 2 یا Level 2 Data ابزاری پیشرفته برای معاملهگران است که به آنها امکان مشاهدهی اطلاعات دقیقتری نسبت به دیتای لول 1 میدهد. با استفاده از این دیتا، معاملهگران میتوانند موارد زیر را مشاهده کنند:
-
قیمتهای خرید (Bid Prices): بالاترین قیمتهایی که خریداران برای خرید دارایی حاضر به پرداخت آن هستند.
-
قیمتهای فروش (Ask Prices): پایینترین قیمتهایی که فروشندگان برای فروش دارایی درخواست میکنند.
-
اندازه سفارشات (Order Sizes): حجم سفارشها در هر لول قیمتی برای خرید یا فروش.
-
عمق بازار (Market Depth): لیستی کامل از سفارشهای خرید و فروش در لولهای مختلف قیمتی، که تصویری از عرضه و تقاضای جاری را ارائه میدهد.
نمایش نسبت کامل سفارشهای خرید و فروش، به همراه بهترین پیشنهاد (Best Bid) و بهترین درخواست (Best Ask) که مجموعاً به آن BBO – Best Bid and Offer گفته میشود، به معاملهگران دیدی زنده از نقدینگی (Liquidity) و احساسات بازار میدهد. این اطلاعات برای استراتژیهای معاملاتی کوتاهمدت مانند معاملات فعال (Active Trading) یا معاملات اسکالپینگ (Scalping) اهمیت حیاتی دارد.
تفاوتهای کلیدی بین دیتای لول 1 و لول 2:
-
دیتای لول 1 (Level 1):
تنها شامل بهترین قیمت خرید و فروش (BBO) بههمراه اندازه سفارش آنهاست. مناسب برای معاملهگرانی است که به دنبال نمایی کلی از بازار هستند و معاملات پایه انجام میدهند. -
دیتای لول 2 (Level 2):
شامل اطلاعات کامل “دفتر سفارشات (Order Book)” در چندین لول قیمتی است. این دیتا شامل اندازه سفارشها و شناسهی بازارسازها میشود و برای تحلیل دقیقتر بازار، شناسایی نقاط ورود و خروج، و درک رفتار بازار استفاده میشود.
آنچه باید از دیتای لول 2 بدانید:
-
شناسه بازارساز (Market Maker ID):
بازارسازان یا شبکههای ارتباطی الکترونیکی (ECNs) نهادهایی هستند که نقدینگی را فراهم کرده و سفارشات را پردازش میکنند. هر سفارش در لول 2 با یک شناسه مشخص میشود که میتواند اطلاعاتی دربارهی فعالیت بازارسازها و الگوهای معاملاتی خاص (بهویژه در سهامهای با نقدشوندگی پایین) ارائه دهد. -
قیمتهای خرید و فروش چندلول (Multi-Level Bid and Ask Prices):
لول 2 چندین لول قیمتی را برای هر دو سمت خرید و فروش نشان میدهد که تحلیلگران میتوانند از آن برای درک بهتر روند بازار و پیشبینی حرکتهای قیمتی استفاده کنند. -
اندازه سفارش (Order Size):
نشاندهنده تعداد داراییهای سفارشگذاریشده در هر لول قیمت است. سفارشهای با اندازه بزرگتر میتوانند به معنای نقدشوندگی بالاتر یا وجود علاقه زیاد در آن لول قیمتی باشند. -
قیمت و اندازه آخرین معامله (Last Price and Trade Size):
نشان میدهد آخرین تراکنش در چه قیمتی انجام شده و چه حجمی داشته است. این اطلاعات میتواند جهت فعلی بازار را نشان دهد و در ترکیب با عمق بازار، سیگنالهای مهمی برای معاملهگر فراهم کند.
تفسیر اطلاعات دریافتی از دیتای لول 2
قبل از اینکه وارد نحوه تفسیر دیتای لول 2 شویم، باید برخی نکات مهم را بررسی کنیم.
اولاً، بهخاطر داشته باشید که همه سفارشات در دیتای لول 2 نمایش داده نمیشوند. سرمایهگذاران بزرگ موسسهای اغلب سفارشات بزرگ خود را با استفاده از ECNها (شبکههای ارتباطی الکترونیکی) پنهان میکنند. همچنین ممکن است سفارشات بزرگ را به بلوکهایی تقسیم کرده و هر بلوک را فقط پس از اجرای بلوک قبلی به سازندگان بازار ارسال کنند.
به این نوع سفارش، “سفارش کوه یخ“ (Iceberg Order) گفته میشود. که در مطالب سایت زندتریدرز میتوانید تحت عنوان دیتای لول 3 و MBO دیتا، اطلاعات بیشتری را کسب کنید.
علاوه بر این، دیتای لول 2 میتوانند دستکاری شوند. به عنوان مثال، یک معاملهگر ممکن است سفارش خرید ۱ میلیون سهم از یک سهام را در قیمت مشخصی قرار دهد، بهطوری که معاملهگرانی که دیتای لول 2 را مشاهده میکنند، فکر کنند که حمایتی برای آن سهام وجود دارد. سپس معاملهگر میتواند قبل از اجرا، آن سفارش را لغو کند.
تمام این نکات به این معناست که عدم قطعیت در بازار همیشه برقرار است و معاملهگران باید کنار تحلیل خود، مدیریت ریسک و سرمایه هم لحاظ کنند. معاملهگران باید هنگام استفاده از دیتای لول 2 هوشیار باشند و همیشه این دادهها را در کنار دیگر شاخصهای معاملاتی مانند نمودارهای تکنیکال و غیره استفاده کنند.
چهار ویژگی اصلی که معاملهگران از دیتای لول 2 برای کسب بینش و اطلاعات استفاده میکنند عبارتند از:
1- عمق بازار:
دیتای لول 2 اطلاعاتی را در مورد قیمتهای پیشنهاد خرید و فروش مختلف و حجم این سفارشات ارائه میدهند. به این ترتیب، معاملهگران میتوانند از میزان پشتیبانی یا مقاومت در قیمتهای مختلف آگاه شوند. برای مثال، اگر شکاف بزرگی بین بالاترین پیشنهاد خرید و بعدیترین آن وجود داشته باشد، ممکن است نشاندهنده ضعف در تقاضا باشد.
2- نقدینگی سهام:
نقدینگی سهام نشاندهنده این است که چقدر فروش سهام مورد نظر دشوار خواهد بود. سهامی با نقدینگی کم ممکن است سختتر فروخته شود و ممکن است منجر به ضرر مالی برای سهامدار شود. دیتای لول 2 به معاملهگران این امکان را میدهد که سرعت پر شدن سفارشات را مشاهده کنند و متوجه شوند که آیا سهام مورد نظر نقدینگی کافی برای اضافه شدن به پرتفوی را دارد یا خیر.
3- زمانبندی معاملات:
زمانی که یک معاملهگر خرید یا فروش خود را انجام میدهد میتواند نقش حیاتی در موفقیت آن ایفا کند؛ بهویژه وقتی که حاشیههای (مارجین) کوچک در بازار جریان دارند. دیتای لول 2 اطلاعاتی در مورد تعداد خریداران و فروشندگان و قیمتهای آنها ارائه میدهند که به معاملهگران کمک میکند زمان مناسب برای انجام معامله را انتخاب کنند.
4- پراکندگی پیشنهاد خرید و فروش:
دیتای لول 2 به معاملهگران کمک میکند تا اختلاف بین قیمت خرید و فروش (اسپرد) را درک کنند. وقتی که این تفاوت کم باشد، به این معنی است که سهام یا یک دارایی معمولا نقدینگی بیشتری دارد و احتمالا خرید و فروش آن آسانتر خواهد بود.
در حالی که دادههای بازار سطح ۲ ابزار قدرتمندی هستند، محدودیتهایی نیز دارند:
الف) دستکاری (Spoofing): معاملهگران ممکن است سفارشات بزرگ قرار دهند تا توهم تقاضا یا عرضه ایجاد کنند و سپس آنها را لغو کنند. هنگام استفاده از دیتای لول 2، همیشه باید بر روی چارت قیمتی دارایی که قرار است ترید شود، تحلیل جامع و کاملی داشته باشیم و در مناطق مهم قیمتی، به تحلیل دیتای لول 2 بپردازیم.
ب) سفارشات پنهان (Hidden Orders): معاملات بزرگ موسسهای اغلب به بلوکهای کوچکتر تقسیم میشوند یا از طریق ECN پنهان میشوند، بنابراین تمام فعالیتهای بازار قابل مشاهده نیست.
ج) تأکید بیش از حد بر روندهای کوتاهمدت (Overemphasis on Short-Term Trends): اتکا بیش از حد به دیتای لول 2 میتواند منجر به معاملات زیاد شود. همیشه این دادهها را همراه با نمودارهای تکنیکال و سایر شاخصهای بازار باید استفاده کرد.
پلتفرمها و ابزارهای دیتای لول 2
برای دسترسی به دیتای لول 2، کارگزاریها، پلتفرمها و ارائه دهندگان دیتا مختلفی وجود دارد که در این حیطه فعالیت میکنند. پلتفرمهایی نظیر Ninjatrader ،Quantower ،Atas ،Volfix ،Seirra Chart و … پلتفرمهای کاربردی در زمینه رابط بین کاربر و ارائه دهنده دیتای لول 2 میباشند.
در ادامه به یکی از پلتفرمهای مشهور (Ninjatrader) و دیتای لول 2 قدرتمند ریتمیک (Rithmic) در این زمینه و اطلاعاتی که از طریق دیتای لول 2 در اختیار ما قرار میگیرد تا تحلیل و نقاط ورود و خروج یک معاملهگر را بهینه کند، میپردازیم.
اولین موردی که در دیتای لول 2 در اختیار معاملهگران قرار میگیرد، لیست زمان و دستورات اجرا شده در مارکت میباشد که با نام Time & Sales List شناخته میشود.
این ابزار آنالیز دیتا، اطلاعات زمان اجرای سفارش، قیمتی که در آن معامله (بصورت خرید یا فروش) انجام میشود، حجم دستوری که اجرا شده، جهت و میزان حرکت قیمت بعد از انجام یک دستور، قیمت و اندازه دستورات Bid و Ask، میانگین و دلتای حجم یک ترید و …. در اختیار یک معاملهگر قرار میدهد. این ابزار در حالتهای پیشرفته و هوشمند با نام Tape نیز شناسایی میشود. همگی این اطلاعات مربوط به تریدهای اگرسیو (Buy market-Sell market-Buy stop-Sell stop) هستند.
مورد بعدی که در استفاده از دیتای لول 2 برای یک معاملهگر حائز اهمیت است و باید در اختیار وی قرار گیرد، نوع و اندازه چینش دستورات پسیو که مهمترین آنها (Sell Limit – Buy Limit) میباشد، که با نام دفتر سفارشات (Order Book) شناخته میشود، میباشد. پس با این حساب، یک تریدر در این ابزار به دنبال، حجم و تعداد دستورات و قیمت پیشنهادی برای خرید و فروش است.
ولی آیا این اطلاعات را در همه مناطق و قیمتهای بازار نیاز است مو شکافانه بررسی کنیم؟
در پاسخ به این سوال، ابتدا باید نوید این را بدهیم که ابزارهای پیشرفتهای بوسیله دپارتمان زندتکنولوژی زندتریدرز تولید و به عرصه ظهور رسیدهاند که توان بررسی این اطلاعات را در میلی ثانیه و کمتر از آن هم دارا میباشند. از بعد دیگر، یک معاملهگر باید برای خود، ستاپهای معاملاتی خاص داشته باشد و در آن مناطق و قیمتها، بهدنبال تجزیه و تحلیل اطلاعات دریافتی از دیتای لول 2 باشد.
بعضی از این مناطق و قیمتهای پرپتانسیل توسط ابزارهای ولوم پروفایل شناسایی شده و در اختیار معاملهگر قرار میگیرد. ولوم پروفایلها مستقیما دیتای لول 2 را بررسی میکنند و قیمتهایی را در اختیار معاملهگر قرار میدهند که میتواند بهعنوان ستاپ معاملاتی از آنها استفاده شود.
خیلی از مواقع نیاز هست که برای یک تریدر مناطق مهم و یا برگشتی قیمت طبق تحلیلی که از وضعیت یک سهام و دارایی دارد، مشخص گردد. در این صورت باید از ولوم پروفایلهای لنگری استفاده شود. ولوم پروفایل لنگری یکی از امکانات مهمی که دارد، این است که، با تعیین بازه مورد نظر برای این ابزار، این لبه های پرپتانسیل قیمتی برای یک معاملهگر با یکسری اطلاعات خاص و مفید ارائه میکند.
بعد از اینکه ستاپ برای ما مشخص شد، باید تحرکات همه تریدرها و بزرگان بازار را در این مناطق زیر نظر داشته باشیم تا با استفاده از ردپای آنها در بازار، بصورت قدرتمند، نقاط ورود بهینه را برای خودمان شناسایی کنیم. در این بین، ابزارهای فوت پرینت و باکس چارت به کمک ما میآیند. این ابزارها دستورات و تریدهای انجام شده را از دیتای لول 2 و Tape دریافت کرده و بصورت کاربر پسند در کندلها و چارتهای قیمتی به نمایش معاملهگر میگذارند. نمونه ای از فوت پرینت و باکسچارت در تصاویر زیر آورده شده است.
نتیجهگیری
اولین نوع دادهای که سرمایهگذاران و معاملهگران به آن برخورد میکنند معمولاً دیتای لول 1 است که در سایتهای مختلف رایگان قابل دسترسی است. دیتای لول 1 بهعنوان یک نمای کلی برای خرید و فروش سهام استفاده میشود و برای برخی از سرمایهگذاران و معاملهگران مبتدی یا بلندمدت کافی است.
با این حال، دیتای لول 2 به معاملهگران حرفهای و کوتاهمدت کمک میکند تا دلیل اصلی تغییرات قیمت را درک کنند. این دادهها به آنها این امکان را میدهد که “دفتر سفارشات” برای یک دارایی را مشاهده کنند، یا فهرستی از سفارشاتی که برای خرید و فروش یک دارایی خاص در طول زمان قرار داده شدهاند. به جای مشاهده فقط قیمت اخیر، آنها میتوانند تا ۵-۱۰ و در بیشتر مواقع تا 100 سفارش اخیر را ببینند، از جمله سفارشاتی که هنوز پر نشدهاند.
بهعبارت دیگر، دیتای لول 2 به معاملهگران اطلاعات گستردهتری نسبت به دیتای لول 1 میدهند. این دادهها به سرمایهگذاران کمک میکنند تا سهامی که میخواهند خریداری کنند را بهتر درک کنند و فرصتهای جدیدی را که ممکن است با دادههای سطح ۱ قابل شناسایی نباشند، کشف کنند.
دیتای لول 2 همچنین به معاملهگران کمک میکند تا از تصمیمات معاملاتی اشتباه که بر اساس سیگنالهای غلط از دیتای لول 1 گرفته شدهاند، اجتناب کنند.
در نتیجه، برای اینکه در بازارهای مالی بهصورت حرفهای و با دید باز عمل کرد، یک معاملهگر نیازمند دیتای لول 2 یا همان دیتای لول 2 میباشد.
و این مورد را باید بهش توجه کرد که صرفا دسترسی به دیتای لول 2 تمام کار نیست و در کنار دسترسی به این دیتا، باید ابزاری را در اختیار داشت که بتواند دیتای لول 2 را بصورت هوشمندانه بررسی و تجزیه و تحلیل کند و اطلاعات مورد نیاز را بصورت کاربر پسند در اختیار یک معاملهگر قرار دهد. در این مقاله به بررسی ابزار مورد استفاده برای استفاده از دیتای لول 2 پرداخته و کارایی و مفاد این ابزارها ارائه گردید.
ما در شرکت زندتریدرز و با تلاش بیوقفه مهندسان دپارتمان زندتکنولوژی، پیشرفتهترین ابزارهای تجزیه و تحلیل اطلاعات دریافتی از دیتای لول 2 و همچنین لول 3 را در اختیار دانشجویان این شرکت قرار دادهایم.